⭐پروتز دندان چیست؟ انواع، مزایا و قیمت روز پروتزهای دندانی

پروتز دندان یکی از اصلی ترین روش های، بازگرداندن زیبایی عملکرد و سلامت دهان است و به افرادی که به دلایل مختلف مانند پوسیدگی شدید، ضربه، بیماری های لثه یا مشکلات مادرزادی دندان های خود را از دست داده اند کمک می کند تا دوباره لبخندی طبیعی و عملکردی راحت در خوردن و صحبت کردن داشته باشند.

استفاده از پروتزهای ثابت یا متحرک نه تنها چهره و اعتماد به نفس فرد را بهبود می دهد بلکه از مشکلاتی مانند تحلیل لثه، جابه جایی دندان های مجاور و اختلال در فک نیز جلوگیری می کند. به همین دلیل پروتز دندان در دندانپزشکی مدرن جایگاهی ویژه دارد و با پیشرفت فناوری امروزه انواع پروتزها با ظاهر بسیار طبیعی، دوام بالا و هماهنگی کامل با ساختار دهان ساخته می شوند تا بیمار کمترین احساس نارضایتی و بیشترین کارایی را تجربه کند.

مزایای استفاده از پروتز دندان

مزایای استفاده از پروتز دندان بسیار گسترده و تاثیرگذار است و به همین دلیل یکی از مهم ترین روش های ترمیمی و زیبایی در دندانپزشکی به شمار می رود. پروتزها نه تنها ظاهر لبخند را زیباتر می کنند، بلکه نقش اساسی در بهبود عملکرد دهان، افزایش اعتماد به نفس، جلوگیری از مشکلات ساختاری فک و دندان های مجاور و بالا بردن کیفیت زندگی دارند.

بسیاری از افرادی که دندان های از دست رفته دارند پس از استفاده از پروتز تجربه ای کاملاً متفاوت از جویدن، صحبت کردن و حتی حالت چهره خود پیدا می کنند. از طرفی تکنولوژی های جدید باعث شده اند پروتزها بسیار طبیعی تر، راحت تر و بادوام تر از گذشته ساخته شوند و همین موضوع موجب شده این روش برای افراد در سنین و شرایط مختلف یک انتخاب کارآمد و قابل اعتماد باشد.

بهبود ظاهر و زیبایی لبخند

یکی از مهم ترین مزایای پروتز دندان بازگرداندن ظاهر طبیعی لبخند است. دندان های از دست رفته چهره را پیرتر و خسته تر نشان می دهند و حتی فرم لب ها و گونه ها را تغییر می دهند. پروتز با پر کردن فضای خالی دندان ها تناسب چهره را دوباره ایجاد می کند و لبخندی طبیعی و هماهنگ به فرد می بخشد. بسیاری از بیماران پس از دریافت پروتز اعتمادبه نفس بیشتری پیدا می کنند و راحت تر در جمع صحبت یا لبخند می زنند زیرا دیگر نگران ظاهر نامناسب دهان خود نیستند.

بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن

نبود دندان ها توانایی جویدن را کاهش می دهد و فرد را مجبور می کند غذاها را ناقص بجود یا از خوردن برخی خوراکی ها صرف نظر کند. همین موضوع می تواند باعث مشکلات گوارشی و تغذیه ای شود. پروتز دندان با بازگرداندن سطح جویدن امکان خوردن غذا های مختلف را فراهم می کند و فرآیند هضم را بهبود می دهد. علاوه بر آن نبود برخی دندان ها می تواند در تلفظ صحیح صدا ها اختلال ایجاد کند. پروتز با پر کردن این فضاها صحبت کردن را روان تر و دقیق تر می کند.

جلوگیری از تحلیل استخوان و حفظ ساختار فک

وقتی دندانی از دست می رود استخوان ناحیه ی آن به مرور زمان تحلیل می رود و باعث تغییر شکل فک و حتی افتادگی صورت می شود. پروتزهای مناسب به ویژه انواع متکی بر ایمپلنت از این تحلیل جلوگیری کرده و فشار لازم را به استخوان منتقل می کنند تا ساختار فک حفظ شود. این مزیت در بلند مدت باعث جلوگیری از پیری زود رس چهره و کاهش مشکلات مفصل فک می شود.

جلوگیری از جابه جایی دندان های مجاور

وقتی فضای خالی بین دندان ها ایجاد می شود دندان های کناری به سمت این فضا حرکت می کنند و نظم دندانی به هم می ریزد. این جابه جایی می تواند باعث کج شدن دندان ها، ایجاد مشکلات بایت و حتی درد فک شود. استفاده از پروتز دندان با پر کردن فضاهای خالی از این جابه جایی جلوگیری کرده و نظم طبیعی دندان ها را حفظ می کند. این موضوع نه تنها از مشکلات عملکردی بلکه از مشکلات زیبایی نیز پیشگیری می کند.

افزایش اعتماد به نفس و کیفیت زندگی

از دست دادن دندان بسیاری از افراد را در موقعیت های اجتماعی دچار خجالت یا خود داری از صحبت کردن می کند. پروتز دندان این مشکل را برطرف کرده و فرد می تواند بدون نگرانی از ظاهر دهان خود با دیگران تعامل داشته باشد. احساس راحتی در خوردن، صحبت کردن و لبخند زدن در مجموع کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. افراد احساس می کنند دوباره به حالت طبیعی زندگی برگشته اند و محدودیت های قبلی از بین رفته است.

انواع پروتز دندان

پروتز دندان یکی از متنوع ترین و گسترده ترین حوزه های درمان های ترمیمی و زیبایی است و به دلیل نیازهای گوناگون بیماران در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شود. هر نوع پروتز بر اساس شرایط دهانی، تعداد دندان های از دست رفته، وضعیت لثه و استخوان و انتظارات ظاهری بیمار انتخاب می شود.

تفاوت این پروتزها تنها در ظاهر نیست بلکه از نظر راحتی، دوام، هزینه، روش نصب و میزان طبیعی بودن نیز با یک دیگر متفاوت اند. آشنایی با انواع پروتز دندان و مزایا و معایب هرکدام کمک می کند فرد بهترین گزینه را با آگاهی کامل انتخاب کند و بداند هر پروتز چگونه می تواند کیفیت زندگی و زیبایی لبخند او را تحت تأثیر قرار دهد.

پروتز دندان ثابت(Fixed Prosthesis)

پروتز ثابت یکی از محبوب ترین گزینه ها برای افرادی است که به دنبال ظاهری کاملاً طبیعی و ماندگار هستند. این پروتزها شامل روکش ها، بریج ها و انواع پروتزهای متکی بر ایمپلنت می شوند که پس از نصب دیگر قابل جابجایی توسط بیمار نیستند و به صورت دائمی روی دندان یا پایه ی ایمپلنت قرار می گیرند.

مزایای پروتز ثابت شامل زیبایی بالا، ثبات کامل، احساس طبیعی هنگام صحبت کردن و غذا خوردن و عدم نیاز به خارج کردن روزانه است. این نوع پروتز به دلیل چسبندگی محکم احتمال لق شدن یا لغزش ندارد و فرد حس دندان واقعی را تجربه می کند.

اما معایب آن نیز قابل توجه است هزینه ی بالا تر نیاز به تراش دندان های سالم در مورد بریج ها، زمان درمان طولانی تر و لزوم سلامت استخوان فک برای انواع متکی بر ایمپلنت. با این حال برای کسانی که به دنبال نتیجه ای پایدار و ظاهری بی نقص هستند پروتز ثابت یکی از بهترین انتخاب هاست.

پروتز دندان متحرک(Removable Denture)

پروتز متحرک گزینه ای انعطاف پذیرتر و اقتصادی تر است که بیمار می تواند آن را هنگام خواب یا برای تمیزکردن از دهان خارج کند. این پروتزها شامل دندان مصنوعی کامل، پارسیل (نیم دست) و انواع انعطاف پذیر می شوند. مزایای پروتز متحرک شامل قیمت مناسب، سرعت ساخت بالا، عدم نیاز به جراحی، قابلیت تنظیم و تعمیر آسان و مناسب بودن برای افرادی است که استخوان فک ضعیفی دارند.

از سوی دیگر معایب آن نیز شامل احتمال لق شدن هنگام صحبت یا غذا خوردن نیاز به چسب دندان، تأثیر کمتر در جویدن غذاهای سفت، کاهش حس طبیعی دهان و احتمال ایجاد زخم یا التهاب لثه در ابتدای استفاده است. با وجود این بسیاری از افرادی که امکان درمان های پیچیده تر را ندارند از پروتز متحرک به عنوان یک راه حل عملی و کارآمد استفاده می کنند.

پروتز متکی بر ایمپلنت(Implant-Supported Prosthesis)

این نوع پروتز ترکیبی از زیبایی و عملکرد فوق العاده است و روی پایه هایی که در استخوان فک کاشته شده اند قرار می گیرد. پروتزهای متکی بر ایمپلنت می توانند ثابت یا متحرک باشند اما در هر صورت ثبات و عملکرد آن ها بسیار بهتر از پروتزهای معمولی است. مزایای پروتزهای ایمپلنتی شامل جلوگیری از تحلیل استخوان، ثبات عالی، امکان جویدن غذاهای سفت، زیبایی بسیار طبیعی، عدم ایجاد لغزش و نزدیک ترین حس به دندان واقعی است.

همچنین فرد دیگر نیاز به چسب دندان یا نگرانی از افتادن پروتز ندارد. اما معایب آن شامل هزینه ی بالا، نیاز به جراحی، زمان درمان طولانی تر و لزوم داشتن استخوان فک سالم و کافی است. همچنین افرادی که مشکلات سیستم ایمنی، دیابت کنترل نشده یا سیگار مصرف می کنند ممکن است گزینه ی مناسبی برای ایمپلنت نباشند. با این حال کسانی که به دنبال بهترین و باکیفیت ترین روش جایگزینی دندان هستند معمولاً پروتزهای متکی بر ایمپلنت را انتخاب می کنند.

پروتز دندان پارسیل (Partial Denture)

پارسیل برای افرادی مناسب است که تنها چند دندان خود را از دست داده اند و نمی خواهند برای هر دندان ایمپلنت یا بریج نصب کنند. این پروتز به کمک پایه های فلزی یا مواد انعطاف پذیر روی دندان های باقی مانده قرار می گیرد.

مزایای پارسیل شامل قیمت مناسب تر نسبت به پروتز ثابت، نصب سریع، عدم نیاز به تراش دندان های سالم، قابلیت تعمیر و جایگزینی آسان و سازگاری بالاتر است. همچنین امکان اضافه کردن دندان های جدید در صورت از دست رفتن دندان های بیشتر وجود دارد.

معایب پارسیل شامل احتمال حرکت هنگام جویدن، نیاز به تطبیق زمانی، احتمال زخم لثه، زیبایی کمتر نسبت به پروتز ثابت و سنگینی نسبی برخی مدل هاست. با این وجود پارسیل یک انتخاب کاربردی، مقرون به صرفه و منعطف برای بسیاری از بیماران است.

پروتز کامل دندان(Complete Denture)

پروتز کامل مخصوص افرادی است که تمام دندان های یک فک یا هر دو فک را از دست داده اند. این پروتز از مواد آکریلی ساخته می شود و روی لثه قرار می گیرد. مزایای پروتز کامل شامل هزینه مناسب تر نسبت به ایمپلنت، ساخت سریع، بهبود ظاهر صورت، بازگرداندن توانایی صحبت کردن و امکان اصلاح راحت در طول زمان است.

اما معایب آن شامل لغزش هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن، نیاز به چسب دندان، کاهش قدرت جویدن نسبت به دندان طبیعی، احتمال ایجاد زخم لثه و نیاز به تعویض هر چند سال یک بار به دلیل تحلیل استخوان است. با این حال برای بسیاری از سالمندان یا افرادی که شرایط ایمپلنت را ندارند پروتز کامل بهترین راه حل محسوب می شود.

پروتز دندان انعطاف پذیر(Flexible Denture)

پروتزهای انعطاف پذیر نسل جدیدی از پروتزهای متحرک هستند که از مواد نرم و مقاوم مانند نایلون های پزشکی ساخته می شوند و به دلیل انعطاف بالا راحتی بیشتری در دهان ایجاد می کنند. این مدل به ویژه برای افرادی مناسب است که از پروتزهای سخت آکریلی احساس ناراحتی دارند یا لثه های حساسی دارند.

مزایای پروتز انعطاف پذیر شامل وزن بسیار کم، سازگاری سریع با دهان، ظاهر طبیعی تر به دلیل نداشتن قلاب های فلزی، مقاومت بالا در برابر شکستگی، عدم ایجاد زخم در لثه و مناسب بودن برای بیماران با آلرژی به آکریل است.

همچنین این نوع پروتز نسبت به دیگر مدل های متحرک کمتر دچار لغزش می شود و در زمان لبخند یا صحبت کمتر قابل تشخیص است. با وجود این معایب پروتز انعطاف پذیر نیز قابل توجه اند امکان تعمیر و اصلاح آن محدود است، در صورت آسیب دید گی معمولاً باید کامل تعویض شود، تمیزکردن آن نیاز به دقت بیشتری دارد و در مقایسه با آکریل ممکن است بو و رنگ بیشتری جذب کند.

مراحل انجام پروتز دندان

مراحل انجام پروتز دندان معمولاً طی چند جلسه و با دقت بالا انجام می شوند تا پروتزی ساخته شود که هم از نظر زیبایی طبیعی باشد و هم از نظر عملکردی کاملاً با دهان و فک هماهنگ عمل کند. این مراحل بسته به نوع پروتز (ثابت، متحرک، پارسیل یا ایمپلنت محور) کمی متفاوت ا ند اما روند کلی تقریباً مشابه است و شامل بررسی دقیق، قالب گیری، طراحی، ساخت و تنظیم نهایی می شود. در ادامه مراحل انجام پروتز دندان را به صورت کامل و توضیح می دهیم.

معاینه اولیه و بررسی کامل دهان و دندان

در اولین جلسه دندانپزشک وضعیت لثه ها، استخوان فک، سلامت دندان های باقی مانده و میزان فضای موردنیاز برای پروتز را بررسی می کند. در این مرحله معمولاً عکس برداری (رادیوگرافی) انجام می شود تا شرایط داخلی استخوان و ریشه ها مشخص شود. اگر دندان پوسیده، عفونت یا مشکل لثه وجود داشته باشد ابتدا باید درمان شود. هدف این مرحله آماده سازی کامل دهان برای نصب پروتز مناسب است.

قالب گیری اولیه از دهان

پس از ارزیابی وضعیت دهان دندانپزشک یک قالب اولیه از فک بالا و پایین تهیه می کند. این قالب برای ساخت مدل های آزمایشی و تعیین ابعاد دقیق دهان و دندان ها استفاده می شود. قالب گیری اولیه پایه ی اصلی طراحی پروتز است و نقش مهمی در تناسب نهایی آن دارد.

طراحی و تعیین اندازه، ارتفاع و رنگ دندان ها

در این مرحله اندازه، فرم، طول و رنگ دندان ها انتخاب می شود تا با چهره، فرم لب ها و رنگ سایر دندان ها هماهنگ باشد. برای پروتزهای متحرک و پارسیل، یک بایت رکورد گرفته می شود تا ارتفاع صحیح بین دو فک مشخص شود. برای پروتزهای ثابت ممکن است موم یا قالب آزمایشی روی دندان ها قرار گیرد تا شکل نهایی دقیق تر سنجیده شود.

ساخت مدل آزمایشی(Wax Try-in)

در این مرحله یک نمونه ی مومی از پروتز ساخته می شود تا بیمار بتواند ظاهر و احساس اولیه ی آن را بررسی کند. این مرحله کمک می کند مشکلاتی مثل بلندی دندان ها، زاویه لبخند، نحوه قرارگیری و تطابق با لب ها قبل از ساخت نهایی اصلاح شود. این بخش یکی از مهم ترین بخش های پروتز است تا نتیجه نهایی دقیق و طبیعی باشد.

ساخت پروتز نهایی در لابراتوار

بعد از تأیید مدل مومی توسط بیمار و دندانپزشک پروتز نهایی توسط تکنسین لابراتوار با استفاده از مواد تخصصی مانند آکریل، رزین، سرامیک یا زیرکونیا ساخته می شود. این مرحله شامل چندین فرایند دقیق است تا پروتز از نظر زیبایی، مقاومت و تناسب کاملاً استاندارد باشد.

تحویل پروتز و نصب اولیه

در این جلسه پروتز نهایی داخل دهان قرار داده می شود و دندانپزشک مواردی مثل فشار به لثه، راحتی هنگام صحبت کردن و جویدن زیبایی لبخند و نحوه قرارگیری را بررسی می کند. اگر پروتز ثابت باشد با چسب مخصوص روی دندان ها یا ایمپلنت نصب می شود. پروتزهای متحرک نیز به گونه ای تنظیم می شوند که بدون لغزش در جای خود ثابت بمانند.

هزینه پروتز دندان در سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴ هزینه پروتز دندان در ایران بسته به نوع پروتز، مواد استفاده شده، موقعیت کلینیک و دستمزد دندانپزشک تفاوت قابل توجهی دارد و معمولاً در یک بازه قیمت تقریبی و بدون مبلغ مشخص تعیین می شود برای مثال هزینه پروتزهای متحرک ساده و پارسیل از حداقل تا متوسط قرار دارد و برای پروتزهای باکیفیت بالاتر یا پروتز کامل برای هر فک افزایش می یابد در حالی که پروتزهای پیچیده تر مثل پروتزهای متکی بر ایمپلنت نیز در بازه ای بالاتر و متفاوت قرار دارند زیرا عوامل مختلفی از جمله مواد مصرفی، طراحی و تعداد جلسات

درمانی روی قیمت نهایی تأثیر می گذارند همچنین بسته به کلینیک و سطح تخصص دندانپزشک پروتزهای کامل، پارسیل، کروم کبالت یا انعطاف پذیر ممکن است در بازه های قیمتی متفاوتی ارائه شوند بنابراین برای تعیین دقیق تر هزینه برای وضعیت شخصی خود مراجعه حضوری لازم است.

پروتز دندان یا ایمپلنت؟ کدام بهتر است؟

پروتز دندان و ایمپلنت هر دو جزو روش های ترمیمی مهم در دندانپزشکی هستند که به افراد کمک می کنند لبخند، عملکرد جویدن و زیبایی چهره خود را دوباره به دست بیاورند. اما این دو روش از نظر نحوه نصب، ماندگاری، راحتی، ظاهر و هزینه تفاوت های اساسی دارند و انتخاب بین آن ها معمولاً به شرایط دهان و فک، بودجه، سلامت عمومی و انتظار بیمار از نتیجه نهایی بستگی دارد.

آشنایی دقیق با ویژگی های هر روش باعث می شود فرد بهترین تصمیم را برای آینده دهان و دندان خود بگیرد و درمانی انتخاب کند که هم از نظر عملکرد و هم از نظر زیبایی بیشترین رضایت را برایش ایجاد کند.

ایمپلنت دندان ماندگارترین و پیشرفته ترین روش جایگزینی دندان

ایمپلنت دندان یک روش مدرن و دائمی است که با کاشت پایه تیتانیومی داخل استخوان فک عملکردی کاملاً مشابه ریشه دندان ایجاد می کند و در نهایت یک تاج بسیار طبیعی روی آن قرار می گیرد. این روش به دلیل ثبات بالا، زیبایی فوق العاده و قدرت جویدن بی نظیر یکی از بهترین انتخاب ها برای افرادی است که می خواهند نتیجه ای طولانی مدت و بدون دردسر داشته باشند.

ایمپلنت برخلاف پروتزهای متحرک هیچ گونه لغزش، لق شدن یا تکان خوردن ندارد و هنگام صحبت کردن، غذا خوردن و حتی خندیدن کاملاً احساس دندان طبیعی را به فرد می دهند. یکی از مهم ترین مزیت های ایمپلنت این است که از تحلیل استخوان فک جلوگیری می کنند زیرا فشار جویدن را مانند دندان واقعی به استخوان منتقل می کنند و اجازه نمی دهند ساختار چهره تغییر کند یا فک حالت فرورفته پیدا کند.

البته این روش هزینه بیشتری دارد به زمان درمان طولانی تری نیاز دارد و برای انجام آن باید استخوان فک به اندازه کافی سالم و قوی باشد اما با وجود این شرایط اگر فرد بتواند ایمپلنت انجام دهد، تقریباً همیشه بهترین و قابل اعتماد ترین انتخاب است.

پروتز دندان؛ انتخابی مقرون به صرفه و انعطاف پذیر برای شرایط مختلف

پروتز دندان چه به صورت ثابت، چه متحرک و چه پارسیل یک گزینه کاربردی و اقتصادی برای افرادی است که نمی خواهند یا نمی توانند ایمپلنت انجام دهند. این پروتزها سریع تر ساخته می شوند، بدون نیاز به جراحی هستند و برای بیمارانی با لثه حساس، سن بالا، بیماری های خاص یا استخوان فک تحلیل رفته گزینه ای ایده آل محسوب می شوند.

پروتز می تواند لبخند را به سرعت ترمیم کند، ظاهر صورت را بهبود دهد و عملکرد دهان را تا حد خوبی بازگرداند اما با وجود این مزایا محدودیت هایی نیز دارد برای مثال ممکن است هنگام غذا خوردن کمی حرکت کند در ابتدای استفاده باعث زخم لثه شود و قدرت جویدن آن نسبت به ایمپلنت کمتر باشد.

همچنین پروتزها جلوی تحلیل استخوان را نمی گیرند و در طول زمان ممکن است نیاز به تعویض یا تنظیم مجدد داشته باشند. با این حال برای بیمارانی که شرایط ایمپلنت را ندارند یا به دنبال یک روش سریع تر و کم هزینه تر هستند پروتز دندان یک انتخاب منطقی و موثر است.

کدام بهتر است؟

اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم کدام گزینه بهتر است باید گفت ایمپلنت دندان معمولاً بهترین و استاندارد ترین روش جایگزینی دندان محسوب می شود چون بیشترین شباهت را به دندان واقعی دارد، ثابت و ماندگار است، هنگام صحبت یا غذا خوردن حرکت نمی کند و از همه مهم تر از تحلیل استخوان فک جلوگیری می کند.

با این حال این برتری زمانی معنا دارد که استخوان فک سالم باشد و بیمار از نظر بودجه و شرایط جسمی توان انجام ایمپلنت را داشته باشد. در مقابل پروتز دندان برای افرادی که استخوان کافی ندارند، بیماری زمینه ای دارند، سن بالا دارند یا به دنبال روش ارزان تر و سریع تر هستند انتخاب مناسب تری است. بنابراین انتخاب نهایی کاملاً به شرایط فردی بستگی دارد اما اگر محدودیت خاصی وجود نداشته باشد ایمپلنت تقریباً همیشه انتخاب بهتر و ماندگارتر است.

مشکلات و عوارض احتمالی پروتز دندان

پروتز دندان مانند هر درمان ترمیمی دیگر در کنار مزایای فراوان می تواند مشکلات و عوارضی نیز ایجاد کند عوارضی که معمولاً قابل پیشگیری یا قابل درمان هستند اما اگر بیمار آگاهی کافی نداشته باشد یا پروتز به درستی طراحی نشده باشد ممکن است باعث ناراحتی یا اختلال در عملکرد دهان و فک شود. این مشکلات بسته به نوع پروتز (ثابت، متحرک، پارسیل یا ایمپلنت محور) متفاوت اند اما برخی از آن ها بین همه مدل ها مشترک هستند. در ادامه تمام عوارض احتمالی پروتز دندان  را به خوبی توضیح داده ایم.

ایجاد زخم، التهاب و درد در لثه

یکی از شایع ترین مشکلات پروتز دندان ایجاد زخم، سوزش، درد و التهاب در لثه ها است مخصوصاً در روزهای اول استفاده. در پروتزهای متحرک اگر سطح داخلی پروتز به درستی تنظیم نشده باشد فشار بیش از حد به برخی نقاط لثه وارد می کند و باعث ایجاد آفت، تاول یا زخم می شود.

حتی گاهی لثه ها به مرور نازک و حساس می شوند و فرد هنگام صحبت یا جویدن احساس درد می کند. در پروتزهای ثابت نیز ممکن است لبه روکش یا بریج روی لثه فشار وارد کند و التهاب ایجاد شود. این مشکل معمولاً با تنظیم مجدد پروتز و استفاده از ژل های ضد التهاب قابل برطرف شدن است اما اگر نادیده گرفته شود می تواند باعث عفونت لثه و درد شدید شود.

لق شدن یا حرکت پروتز هنگام حرف زدن و غذا خوردن

حرکت یا لغزش پروتز  به خصوص در پروتزهای متحرک کامل  یکی از مشکلات آزار دهنده است. اگر پروتز اندازه مناسبی نداشته باشد استخوان فک تحلیل رفته باشد یا چسبندگی کافی ایجاد نشود پروتز هنگام صحبت کردن به جلو می آید یا هنگام غذا خوردن جا به جا می شود.

این موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس، مشکل در تلفظ و حتی خجالت در جمع می شود. لق شدن مداوم پروتز همچنین باعث ایجاد زخم و آسیب لثه می شود. در موارد شدید نیاز به ریلاین (افزودن لایه جدید آکریل)، ساخت پروتز جدید یا استفاده از دو پایه ایمپلنت برای افزایش ثبات وجود دارد.

کاهش قدرت جویدن و مشکل در خوردن برخی غذاها

پروتزهای دندان  مخصوصاً مدل های متحرک  هیچ گاه قدرت جویدن دندان طبیعی یا ایمپلنت را ندارند. بسیاری از افراد در ابتدا با خوردن غذاهای سفت، خشک، چسبنده یا ترد دچار مشکل می شوند. این موضوع می تواند باعث بی اشتهایی، کاهش لذت غذا خوردن و حتی مشکلات گوارشی شود.

گاهی فرد برای جویدن به یک سمت دهان بیشتر فشار وارد می کند و این موضوع باعث درد مفصل فک یا خستگی عضلات صورت می شود. البته با گذشت زمان و تنظیم صحیح پروتز قدرت جویدن بهتر می شود اما همچنان محدودیت دهایی نسبت به ایمپلنت باقی می ماند.

تغییر در تلفظ و اختلال در صحبت کردن

بسیاری از بیماران در روزهای اول استفاده از پروتز دندان با مشکل تلفظ برخی حروف مانند س، ش، چ، ر، ز روبه رو می شوند. علت آن تغییر فضای داخل دهان، ضخامت پروتز یا لغزش هنگام حرف زدن است. پروتزهای ضخیم تر یا پروتزهای متحرک نسبت به پروتزهای ثابت بیشتر باعث ایجاد این مشکل می شوند. این اختلال معمولاً موقت است و با تمرین صحبت کردن، بلعیدن صحیح و تنظیم پروتز برطرف می شود اما اگر پروتز صحیح طراحی نشده باشد مشکل می تواند طولانی مدت شود.

مراقبت های لازم بعد از دریافت پروتز دندان

بعد از دریافت پروتز دندان رعایت مراقبت های بهداشتی و رفتاری اهمیت بسیار بالایی دارد تا طول عمر پروتز افزایش یابد و سلامت دهان و لثه حفظ شود برای این منظور باید دندان ها و لبه های پروتز به طور منظم مسواک زده شوند و در پروتزهای متحرک پس از هر وعده غذایی پروتز با برس و محلول مخصوص تمیز شود تا از تجمع باقیمانده غذا، بو و عفونت جلوگیری شود.

همچنین در روزهای ابتدایی بهتر است از غذا های نرم استفاده شود و پس از عادت کردن، جویدن غذا های خیلی سفت، چسبناک یا بسیار گرم و سرد محدود شود تا فشار یک طرفه به پروتز وارد نشود و خطر شکستگی یا لق شدن کاهش یابد. علاوه بر این مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت لثه، استخوان و تنظیم پروتز اهمیت دارد تا هرگونه مشکل کوچک به موقع رفع شده و پروتز همیشه عملکرد و راحتی مطلوب خود را حفظ کند.

طول عمر پروتز دندان چقدر است؟

طول عمر پروتز دندان بسته به نوع پروتز، کیفیت ساخت، مواد به کار رفته و نحوه مراقبت فرد متفاوت است اما به طور متوسط پروتزهای متحرک بین ۵ تا ۱۰ سال دوام دارند و ممکن است نیاز به ریلاین یا تعویض داشته باشند در حالی که پروتزهای ثابت یا متکی بر ایمپلنت می توانند ۱۵ سال یا حتی بیشتر عمر مفید داشته باشند.

رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک، جلوگیری از فشار زیاد هنگام جویدن غذا های سفت و محافظت در برابر ضربه ها می تواند طول عمر پروتز را به طور قابل توجهی افزایش دهد. انتخاب پروتز با کیفیت و نصب صحیح توسط متخصص نیز نقش مهمی در ماندگاری آن دارد و باعث می شود بیمار سال ها از ظاهر و عملکرد طبیعی دندان های خود بهره مند شود.