❤️سرگیجه و ضعف بعد از آنژیوگرافی قلب؛ نکات ساده ولی مهم

سرگیجه بعد از آنژیوگرافی قلب یکی از علائمی است که برخی بیماران ممکن است در روزها یا حتی ساعات ابتدایی پس از انجام این عمل تجربه کنند. این حالت معمولاً به دلیل تغییرات موقت در فشار خون، واکنش بدن به داروهای آرام بخش یا رنگ تزریقی در حین آنژیوگرافی ایجاد می شود و در بیشتر موارد جای نگرانی ندارد.

با این حال اگر سرگیجه شدید باشد یا همراه با علائمی مانند ضعف، تاری دید یا تپش قلب بروز کند لازم است به پزشک متخصص مراجعه شود تا علت دقیق آن بررسی گردد.رعایت استراحت کافی، نوشیدن مایعات و پرهیز از ایستادن ناگهانی پس از عمل می تواند در کاهش این مشکل مؤثر باشد. در صورت تداوم علائم یا نیاز به بررسی های تکمیلی می توانید به بهترین کلینیک قلب تهران مراجعه کنید تا وضعیت شما به صورت تخصصی ارزیابی شود.برای درمان نارسایی قلب می توانید به بهترین کلینیک قلب تهران مراجعه کنید.

علت های سرگیجه بعد از آنژیوگرافی قلب

پس از انجام آنژیوگرافی قلب برخی بیماران ممکن است دچار احساس سرگیجه و سبکی سر شوند که این موضوع معمولاً ناشی از واکنش طبیعی بدن به فرآیند درمانی و تغییرات فیزیولوژیکی است.

هر چند در اغلب موارد این حالت موقتی بوده و خود به خود برطرف می شود اما گاهی می تواند نشان دهنده عواملی باشد که نیاز به توجه بیشتری دارند. شناخت علت های احتمالی سرگیجه بعد از آنژیوگرافی قلب کمک می کند تا فرد با آگاهی بیشتری وضعیت خود را مدیریت کرده و در صورت لزوم به موقع به پزشک مراجعه کند. در ادامه مهم ترین علت های این وضعیت را بررسی می کنیم.

افت فشار خون پس از عمل

یکی از شایع ترین علت های سرگیجه بعد از آنژیوگرافی افت موقت فشار خون است. در طول انجام آنژیوگرافی از داروهای آرام بخش و ضد درد استفاده می شود که می توانند موجب کاهش فشار خون شوند.

همچنین استراحت طولانی مدت روی تخت و تغییر ناگهانی وضعیت بدن پس از برخاستن باعث کاهش جریان خون به مغز و احساس سرگیجه می گردد. نوشیدن مایعات کافی و برخاستن تدریجی از حالت درازکش می تواند به کاهش این حالت کمک کند.

واکنش بدن به مواد حاجب (رنگ آنژیوگرافی)

در حین آنژیوگرافی از مواد حاجب برای مشاهده دقیق عروق قلب استفاده می شود. در برخی بیماران بدن ممکن است به این مواد واکنش موقتی نشان دهد که یکی از علائم آن سرگیجه است.

این واکنش ها معمولاً ناشی از تأثیر رنگ بر تعادل الکترولیت ها یا عملکرد کلیه ها هستند و با گذر زمان برطرف می شوند. پزشک معمولاً توصیه می کند بیمار مایعات زیادی بنوشد تا مواد حاجب سریع تر از بدن دفع شود و احتمال بروز سرگیجه کاهش یابد.

کم خونی یا کاهش سطح هموگلوبین

اگر در حین یا پس از آنژیوگرافی مقداری خون از بدن خارج شود یا بیمار از قبل دچار کم خونی بوده باشد ممکن است پس از عمل دچار سرگیجه شود. در این حالت میزان اکسیژن رسانی به مغز کاهش یافته و فرد احساس بی حالی و سبکی سر می کند. آزمایش خون پس از عمل می تواند وضعیت هموگلوبین را مشخص کند و در صورت نیاز پزشک ممکن است مکمل های آهن یا رژیم غذایی خاصی را توصیه نماید.

اضطراب و استرس پس از آنژیوگرافی

تجربه یک عمل قلبی هرچند ساده باشد می تواند از نظر روانی برای بیمار استرس زا باشد. اضطراب شدید پس از عمل ممکن است موجب آزاد شدن هورمون هایی شود که تعادل سیستم عصبی خودکار را مختل کرده و احساس سرگیجه یا بی تعادلی ایجاد می کنند. در چنین شرایطی تمرینات آرام سازی، تنفس عمیق و اطمینان از ایمنی و موفقیت عمل می تواند به بهبود وضعیت روحی بیمار کمک کند.

مصرف داروهای تجویز شده پس از عمل

برخی از داروهایی که پس از آنژیوگرافی برای کنترل فشار خون، جلوگیری از لخته شدن خون یا کاهش چربی تجویز می شوند. ممکن است عوارضی مانند سرگیجه ایجاد کنند. این حالت معمولاً در روزهای اولیه مصرف دارو بروز کرده و پس از سازگاری بدن کاهش می یابد. در صورت شدت یافتن علائم پزشک می تواند دوز دارو را تنظیم کرده یا داروی جایگزین تجویز کند تا بیمار احساس بهتری داشته باشد.

کم آبی بدن پس از آنژیوگرافی

در طول انجام آنژیوگرافی و ساعات پس از آن بسیاری از بیماران به دلیل محدودیت در مصرف مایعات یا تعریق ناشی از استرس دچار کم آبی می شوند. این وضعیت می تواند موجب کاهش حجم خون در گردش و در نتیجه کاهش فشار خون و سرگیجه شود.

نوشیدن آب و مایعات سالم پس از تأیید پزشک یکی از بهترین راه ها برای جبران این کم آبی است. همچنین مصرف خوراکی های حاوی املاح مانند سوپ های سبک یا آب میوه های طبیعی می تواند به بازگشت تعادل الکترولیت ها و بهبود احساس عمومی کمک کند.

تغییرات ناگهانی قند خون

در برخی افراد به ویژه بیماران دیابتی یا کسانی که پیش از عمل مدتی ناشتا بوده اند تغییر سطح قند خون می تواند باعث بروز سرگیجه شود. پایین آمدن قند خون باعث کاهش انرژی سلول های مغزی و ایجاد احساس گیجی یا بی تعادلی می شود. مصرف خوراکی های سبک و کنترل شده پس از عمل مانند بیسکویت یا میوه های نرم می تواند از بروز چنین حالتی جلوگیری کند. در بیماران دیابتی تنظیم دقیق داروها و میزان انسولین نیز اهمیت زیادی دارد.

اختلال در ریتم قلب (آریتمی موقت)

در برخی موارد نادر پس از آنژیوگرافی ممکن است ضربان قلب برای مدت کوتاهی نامنظم شود. این وضعیت که به آن آریتمی موقت گفته می شود می تواند باعث احساس سبکی سر یا سرگیجه گردد. معمولاً این نوع آریتمی ها با نظارت پزشک و مصرف داروهای مناسب به سرعت کنترل می شوند. در صورت تداوم یا تکرار این حالت بررسی مجدد ریتم قلب با نوار قلب یا هولتر مانیتورینگ ضروری است تا از سلامت کامل سیستم قلبی اطمینان حاصل شود.

ضعف عمومی بدن پس از بی تحرکی

آنژیوگرافی معمولاً نیازمند استراحت چند ساعته روی تخت است و این بی تحرکی به ویژه در افراد مسن یا کسانی که دچار کمبود انرژی هستند ممکن است باعث ضعف عمومی و سرگیجه شود. بلند شدن ناگهانی پس از چند ساعت استراحت نیز می تواند تعادل بدن را بر هم بزند. توصیه می شود بیماران پس از اتمام استراحت ابتدا چند دقیقه در حالت نشسته بمانند و سپس به آرامی بایستند تا بدن فرصت سازگاری پیدا کند.

مشکلات گردش خون مغزی

در مواردی نادر سرگیجه ممکن است به دلیل اختلال موقت در جریان خون مغزی ایجاد شود. هرچند آنژیوگرافی قلب مستقیماً با عروق مغز ارتباطی ندارد اما برخی افراد مستعد ممکن است پس از تغییر فشار خون یا مصرف داروهای خاص دچار کاهش موقتی جریان خون به مغز شوند.

این حالت معمولاً کوتاه مدت است اما اگر با علائمی مانند تاری دید، بی حسی یا گفتار نامفهوم همراه باشد، نیاز به بررسی فوری توسط پزشک دارد تا از احتمال بروز سکته مغزی پیشگیری شود.

حساسیت یا واکنش آلرژیک به داروها

گاهی برخی بیماران پس از آنژیوگرافی نسبت به داروهایی که در طول عمل یا بعد از آن دریافت کرده اند واکنش آلرژیک خفیفی نشان می دهند. این واکنش ممکن است خود را با علائمی مانند سرگیجه، تهوع، خارش یا قرمزی پوست نشان دهد.

سرگیجه در این حالت معمولاً ناشی از تأثیر دارو بر سیستم عصبی یا گردش خون است. پزشک در صورت بروز چنین واکنشی معمولاً داروی جایگزین تجویز می کند و توصیه می کند در مراجعات بعدی حتماً سابقه حساسیت به آن دارو ذکر شود تا از تکرار آن پیشگیری گردد.

ضعف تغذیه ای یا کمبود ویتامین ها

در برخی بیماران سرگیجه بعد از آنژیوگرافی ممکن است ارتباطی با کمبود ویتامین های گروه B یا مواد معدنی مانند منیزیم و پتاسیم داشته باشد. این عناصر نقش حیاتی در عملکرد سیستم عصبی و تعادل بدن دارند و کاهش آن ها می تواند موجب احساس گیجی یا بی ثباتی شود. تغذیه مناسب پس از عمل شامل مصرف سبزیجات تازه، مغزها، لبنیات کم چرب و منابع پروتئینی سبک به بازگشت سریع تر بدن به وضعیت طبیعی کمک می کند.

بی خوابی یا خستگی ناشی از استرس قبل از عمل

بسیاری از بیماران پیش از انجام آنژیوگرافی دچار اضطراب و بی خوابی می شوند و همین کم خوابی می تواند پس از عمل باعث سرگیجه و خستگی شدید شود. مغز برای حفظ تعادل نیاز به استراحت کافی دارد و وقتی بدن خسته باشد عملکرد تعادلی آن مختل می شود. استراحت کامل، خواب کافی و آرام سازی ذهن پس از عمل نقش مؤثری در برطرف شدن این نوع سرگیجه دارد.

نوسانات هورمونی و تغییرات متابولیکی بدن

در بعضی بیماران به ویژه در افراد مسن یا کسانی که سابقه بیماری های مزمن دارند آنژیوگرافی ممکن است موجب تغییر موقتی در عملکرد هورمون ها و متابولیسم بدن شود. این تغییرات می توانند باعث احساس ضعف، خستگی و سرگیجه شوند. بدن معمولاً پس از چند روز خود را با این تغییرات هماهنگ می کند اما مصرف غذاهای سبک، پرهیز از فعالیت سنگین و نوشیدن مایعات کافی به بهبود سریع تر وضعیت کمک خواهد کرد.

علت های نگران کننده سرگیجه بعد از آنژیوگرافی قلب (که نیاز به بررسی فوری دارند)

پس از آنژیوگرافی قلب بروز کمی سرگیجه معمولاً طبیعی و موقتی است اما در برخی موارد این علامت می تواند هشداری جدی از وجود یک مشکل خطرناک تر باشد.

تشخیص به موقع علت های نگران کننده سرگیجه بعد از آنژیوگرافی قلب اهمیت زیادی دارد زیرا گاهی این علامت نشانه ای از عارضه های قلبی، عصبی یا عروقی است که در صورت بی توجهی ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازد.

آگاهی از این موارد باعث می شود بیمار در صورت مشاهده هر نشانه غیرعادی فوراً به پزشک مراجعه کند تا از بروز عوارض شدید تر جلوگیری شود. در ادامه به مهم ترین علت های نگران کننده ای که نیاز به بررسی فوری دارند اشاره می کنیم.

لخته شدن خون در محل ورود کاتتر

گاهی پس از آنژیوگرافی در محل ورود کاتتر (معمولاً کشاله ران یا دست) لخته خون تشکیل می شود. اگر این لخته جریان خون را مختل کند ممکن است منجر به سرگیجه، بی حالی یا حتی غش شود. لخته ها در موارد نادر می توانند حرکت کرده و به اندام های حیاتی مانند مغز برسند. در صورت مشاهده تورم، درد یا تغییر رنگ پوست در محل تزریق همراه با سرگیجه مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

خونریزی داخلی یا افت شدید هموگلوبین

در برخی بیماران خونریزی داخلی خفیف در ناحیه محل آنژیوگرافی یا اطراف شریان ایجاد می شود که اگر ادامه پیدا کند می تواند باعث افت ناگهانی فشار خون و سرگیجه شدید شود. این حالت اغلب با کبودی وسیع، رنگ پریدگی پوست و ضعف همراه است. شناسایی به موقع این خونریزی اهمیت زیادی دارد زیرا در صورت تأخیر ممکن است نیاز به تزریق خون یا اقدامات فوری درمانی باشد.

اختلال در جریان خون به مغز

اگر پس از آنژیوگرافی جریان خون در شریان های مغزی به هر دلیلی کاهش پیدا کند بیمار ممکن است دچار سرگیجه شدید، تاری دید یا از دست دادن تعادل شود. این وضعیت می تواند مقدمه ای برای سکته مغزی باشد و باید بلافاصله مورد بررسی قرار گیرد. انجام سی تی اسکن یا ام آر آی مغز در این شرایط ضروری است تا هرگونه انسداد احتمالی شریان ها شناسایی و درمان شود.

التهاب یا عفونت در محل ورود کاتتر

در مواردی نادر اگر محل ورود کاتتر به خوبی ضدعفونی نشده باشد یا پانسمان پس از عمل به درستی مراقبت نشود ممکن است عفونت ایجاد شود. عفونت می تواند با تب، ضعف عمومی و سرگیجه همراه باشد. این نوع سرگیجه معمولاً با احساس بی حالی شدید و تپش قلب همراه است و نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک و مراقبت پزشکی دارد تا از گسترش عفونت به خون جلوگیری شود.

آسیب به شریان های قلبی در حین آنژیوگرافی

هرچند بسیار نادر اما در برخی موارد ممکن است در حین ورود کاتتر به عروق دیواره شریان قلب دچار آسیب یا پارگی جزئی شود. این آسیب باعث اختلال در جریان خون قلب و کاهش اکسیژن رسانی به بدن می شود که خود را با سرگیجه شدید، تنگی نفس و درد قفسه سینه نشان می دهد. چنین وضعیتی فوراً باید در بیمارستان بررسی شود زیرا ممکن است نیاز به مداخله اورژانسی یا بستری داشته باشد.