آریتمی قلبی به معنای نامنظم شدن ضربان قلب است که می تواند از شکل های خفیف و بی خطر تا انواع شدید و تهدید کننده زندگی متغیر باشد. در بسیاری از موارد افراد ممکن است بدون هیچ علامت خاصی با آریتمی مواجه شوند، اما گاهی این اختلال می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی تر در عملکرد قلب باشد.
آریتمی زمانی خطرناک تلقی می شود که باعث اختلال در پمپاژ مؤثر خون به اندام های حیاتی شود و خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی یا ایست قلبی را افزایش دهد.
به همین دلیل است که پزشکان همواره تأکید دارند که حتی علائم ظاهراً ساده مانند تپش قلب یا سرگیجه نیز نباید نادیده گرفته شوند. واقعیت این است که آریتمی قلبی خطرناک است و نیازمند تشخیص دقیق، بررسی کامل و در بسیاری از موارد درمان تخصصی و مداوم است تا از عوارض جبران ناپذیر آن پیشگیری شود.برای درمان می توانید به کلینیک تخصصی قلب تهران مراجعه کنید.
اختلال در نظم ضربان قلب که به آن آریتمی گفته می شود می تواند بدن را به شکل های گوناگونی تحت تأثیر قرار دهد و نشانه های آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند در حالی که برخی دیگر با علائم واضح و گاه نگران کننده مواجه می شوند.
این نشانه ها گاهی در شرایط استرس زا پس از فعالیت بدنی یا حتی در حالت استراحت ظاهر می شوند و بسته به نوع آریتمی، شدت آن و سلامت کلی قلب می توانند پیامد های متفاوتی داشته باشند. شناخت علائم آریتمی قلبی نه تنها برای تشخیص زود هنگام حیاتی است بلکه به فرد کمک می کند تا در زمان مناسب به پزشک مراجعه کرده یا به کلینیک نارسایی قلب تهران مراجعه کنید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در ادامه به بررسی دقیق و گسترده ی مهم ترین علائم آریتمی می پردازیم.
یکی از واضح ترین نشانه های آریتمی احساس ضربان قلب سریع تر یا کند تر از حد معمول است حالتی که فرد ممکن است آن را به صورت کوبیدن قلب، لرزش در قفسه سینه یا حتی پرش های مکرر احساس کند. این حالت ممکن است برای چند ثانیه یا حتی چند دقیقه طول بکشد و در برخی موارد با فعالیت بدنی، هیجان یا بدون هیچ دلیل خاصی اتفاق بیفتد.
برخی بیماران می گویند که در حالت استراحت ناگهان قلبشان به شدت می تپد یا برعکس احساس می کنند ضربان قلبشان به شکل آزاردهنده ای کند شده است. این تغییرات در ریتم قلب می تواند موجب اضطراب یا احساس خطر شود و اگر به صورت مداوم یا با شدت بالا رخ دهد ممکن است نشانه ای از نوعی آریتمی جدی مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا برادی کارد ی باشد. در چنین شرایطی پیگیری فوری پزشکی ضروری است.
احساس سرگیجه نا گهانی یا سبکی سر به ویژه اگر با تغییر موقعیت بدن همراه باشد یکی دیگر از نشانه های شایع آریتمی است. وقتی که ضربان قلب منظم نیست و خون به اندازه کافی و با فشار مناسب به مغز نمی رسد مغز دچار کمبود اکسیژن می شود و این احساس سبکی و عدم تعادل ظاهر می شود.
در برخی افراد این حالت تنها چند ثانیه طول می کشد اما در دیگران ممکن است آن قدر شدید باشد که نیاز به نشستن یا دراز کشیدن پیدا کنند. در صورتی که این علائم همراه با تاری دید، خستگی ناگهانی یا تعریق سرد باشند می توانند نشان دهنده وضعیت وخیم تری باشند. تکرار این حالت به ویژه در زمان استراحت یا خواب نیز می تواند نشانه ای جدی از یک آریتمی خطرناک باشد که باید مورد بررسی قرار گیرد.
یکی از نگران کننده ترین علائم آریتمی از دست دادن هوشیاری به صورت ناگهانی است که اصطلاحاً به آن سنکوپ گفته می شود. این حالت ممکن است تنها چند ثانیه یا دقیقه طول بکشد اما می تواند بسیار خطرناک باشد به ویژه اگر در حین رانندگی یا فعالیت های فیزیکی رخ دهد.
سنکوپ معمولاً زمانی اتفاق می افتد که پمپاژ خون به مغز به طور موقت مختل می شود و این موضوع اغلب به دلیل اختلال در عملکرد الکتریکی قلب است. افرادی که تجربه غش های مکرر یا بدون دلیل دارند باید حتماً تحت بررسی تخصصی قرار گیرند چرا که ممکن است قلب آن ها به طور جدی در خطر باشد. پزشکان معمولاً با نوار قلب، هولتر مانیتورینگ یا آزمایش های دیگر علت اصلی این حالت را بررسی می کنند.
یکی دیگر از نشانه هایی که ممکن است در اثر آریتمی ظاهر شود احساس تنگی نفس یا ناتوانی در تنفس عمیق است به ویژه هنگام انجام فعالیت های ساده مانند بالا رفتن از پله یا حتی در حالت استراحت.
این حالت ممکن است به دلیل کاهش بازدهی پمپاژ قلب باشد به گونه ای که قلب قادر نیست خون غنی از اکسیژن را به خوبی به اندام ها برساند. در نتیجه بدن احساس کمبود اکسیژن کرده و فرد دچار تنگی نفس می شود.
گاهی این علامت با اضطراب یا حملات پانیک اشتباه گرفته می شود اما تکرار آن به ویژه در افراد دارای سابقه مشکلات قلبی باید جدی گرفته شود. در برخی موارد تنگی نفس ممکن است همراه با درد قفسه سینه یا خستگی شدید باشد که این ترکیب نشانه ای از وضعیت بحرانی مانند نارسایی قلبی یا سکته قلبی نیز می تواند باشد.
یکی دیگر از علائم آریتمی که ممکن است به صورت خاموش ظاهر شود احساس خستگی بی دلیل و مداوم است. این حالت می تواند ناشی از پمپاژ ناکافی خون و کاهش اکسیژن رسانی به عضلات باشد. به طوری که فرد حتی پس از خواب کامل شبانه نیز احساس ضعف، سنگینی بدن یا ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره می کند.
بسیاری از افراد این علامت را به عنوان بخشی از استرس یا کار زیاد نادیده می گیرند در حالی که ممکن است نشان دهنده وجود یک آریتمی مزمن یا دوره ای باشد. زمانی که خستگی همراه با سایر نشانه ها مانند تپش قلب، سرگیجه یا تنگی نفس باشد باید به آن با جدیت بیشتری نگاه کرد. تشخیص به موقع در چنین شرایطی می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
قلب به عنوان مرکز فرماند هی گردش خون باید با نظمی دقیق و ریتمی مشخص بتپد تا بتواند خون را به تمامی بافت های بدن پمپاژ کند. هرگونه اختلال در این ریتم منظم می تواند باعث ایجاد نوعی از آریتمی شود که بسته به محل وقوع و نحوه تأثیرگذاری آن بر عملکرد قلب به انواع گوناگون تقسیم می شود.
برخی از این آریتمی ها بی خطر بوده و بدون نیاز به درمان خاصی قابل کنترل اند اما برخی دیگر می توانند زندگی فرد را به خطر بیندازند و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارند.
شناخت انواع مختلف آریتمی های قلبی به ما کمک می کند تا با درک دقیق تر از عملکرد قلب اهمیت توجه به نشانه های هشدار دهنده را بهتر درک کنیم. در ادامه به بررسی مهم ترین انواع آریتمی ها می پردازیم با توصیف ویژگی های هرکدام محل بروز، نحوه تأثیر بر بدن و اهمیت تشخیص و درمان به موقع آن ها.
فیبریلاسیون دهلیزی شایع ترین نوع آریتمی قلبی است که در آن دهلیزهای قلب دچار لرزش و انقباضات بسیار سریع و نا منظم می شوند. این اختلال باعث می شود که جریان الکتریکی در دهلیزها به جای حرکت منظم به صورت آشوبناک و نامرتب صورت گیرد.
در نتیجه دهلیزها نمی توانند خون را به طور مؤثر به بطن ها منتقل کنند. این وضعیت می تواند منجر به تشکیل لخته های خونی در دهلیزها شود که اگر وارد جریان خون شوند احتمال بروز سکته مغزی را افزایش می دهند.
افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است احساس تپش قلب، خستگی، سرگیجه یا تنگی نفس داشته باشند. این نوع آریتمی ممکن است به صورت مداوم، متناوب یا موقتی ظاهر شود و برای کنترل آن از داروهای ضد انعقاد خون، کاهش دهنده ضربان و گاهی روش هایی مانند شوک الکتریکی یا ابلیشن قلبی استفاده می شود.
در فلوتر دهلیزی برخلاف فیبریلاسیون که ریتم کاملاً نا منظم است ضربان های دهلیز به صورت بسیار سریع اما نسبتاً منظم انجام می شود. در این حالت مسیر الکتریکی خاصی در دهلیز فعال می شود که با سرعت زیاد امواج را پخش می کند و سبب تپش های سریع و منظم دهلیزی می شود.
با وجود نظم نسبی در ضربان این وضعیت همچنان خطرناک است و ممکن است باعث کاهش کارایی قلب، تپش های شدید و افزایش خطر لخته شدن خون شود. بیماران اغلب احساس ضربان تند، ضعف و گاهی درد قفسه سینه دارند.
فلوتر دهلیزی معمولاً با نوار قلب قابل تشخیص است و اگر به صورت مکرر یا مداوم باشد نیاز به مداخله پزشکی دارد. درمان این نوع آریتمی ممکن است شامل دارو، تنظیم ضربان با الکتروشوک یا ابلیشن با کاتتر باشد تا مسیر غیرطبیعی الکتریکی حذف شود.
تاکی کاردی فوق بطنی به گروهی از آریتمی ها اطلاق می شود که منبع آن ها در بافت های بالای بطن ها (دهلیزها یا گره AV) قرار دارد. در این حالت قلب با سرعت بسیار بالا (گاهی بالای ۱۶۰ ضربه در دقیقه) شروع به تپیدن می کند که می تواند ناگهانی شروع شده و به همان سرعت نیز متوقف شود.
این نوع آریتمی ممکن است در افراد جوان و سالم نیز رخ دهد و اغلب با احساس تپش ناگهانی، تعریق، اضطراب یا احساس گرفتگی در قفسه سینه همراه است. برخی از موارد SVT با مانورهایی مانند فشار بر عصب واگ یا تکنیک های تنفسی متوقف می شوند اما در صورت تکرار یا شدت بالا ممکن است نیاز به مصرف دارو یا انجام ابلیشن الکتریکی برای درمان دائمی باشد. تشخیص دقیق نوع SVT و تعیین محل آغاز آن برای درمان مؤثر اهمیت زیادی دارد.
تاکی کاردی بطنی از جمله خطرناک ترین انواع آریتمی است که منبع آن در بطن های قلب قرار دارد. این وضعیت زمانی ایجاد می شود که بطن ها با سرعت بالا و به صورت غیرطبیعی شروع به تپیدن می کنند بدون اینکه دهلیزها کنترل مناسبی روی آن داشته باشند. در نتیجه پمپاژ خون به شکل مؤثری صورت نمی گیرد و فرد ممکن است دچار افت فشار خون، غش یا حتی ایست قلبی شود.
این نوع آریتمی اغلب در افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای قلبی مانند سکته قلبی قبلی، نارسایی قلبی یا بیماری های مادرزادی مشاهده می شود. درمان تاکی کاردی بطنی نیازمند رسیدگی فوری است و ممکن است شامل شوک الکتریکی، داروهای ضد آریتمی یا حتی کاشت دستگاه دفیبریلاتور داخلی (ICD) باشد. تشخیص سریع این نوع آریتمی می تواند از مرگ ناگهانی پیشگیری کند.
فیبریلاسیون بطنی جدی ترین و مرگ بارترین نوع آریتمی قلبی است که در آن بطن ها به جای انقباض منظم به صورت سریع، نامنظم و بی فایده شروع به لرزش می کنند. در این حالت هیچ خون مؤثری از قلب به سایر اعضای بدن پمپاژ نمی شود و فرد در عرض چند ثانیه دچار بی هوشی می شود.
اگر در این شرایط بلافاصله احیای قلبی-ریوی (CPR) و شوک الکتریکی انجام نشود احتمال مرگ بسیار بالاست. این وضعیت معمولاً در زمینه بیماری های قلبی شدید مانند حمله قلبی، کاردیومیوپاتی یا ناهنجاری های الکتریکی قلبی رخ می دهد.
بیماران نجات یافته از فیبریلاسیون بطنی معمولاً نیاز به بررسی دقیق علت زمینه ای، درمان پزشکی مستمر و کاشت دفیبریلاتور دارند تا از تکرار آن جلوگیری شود. شناسایی سریع و مداخله به موقع در این نوع آریتمی تفاوت میان زندگی و مرگ را رقم می زند.
برادی کاردی زمانی رخ می دهد که ضربان قلب به طور غیرطبیعی کاهش یابد و کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد. این حالت در برخی ورزشکاران حرفه ای یا افراد سالم ممکن است طبیعی تلقی شود اما در صورتی که باعث کاهش خون رسانی به مغز و اندام ها شود می تواند خطرناک باشد.
افراد مبتلا ممکن است دچار خستگی مفرط، سرگیجه، اختلال در تمرکز یا حتی غش شوند. برادی کاردی معمولاً ناشی از مشکلات گره سینوسی، اختلال در مسیر هدایت الکتریکی قلب یا مصرف برخی داروهاست.
درمان آن بسته به شدت علائم و علت اصلی متفاوت است در موارد شدید ممکن است نیاز به کاشت دستگاه ضربان ساز (پیس میکر) وجود داشته باشد. توجه به علائم و مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق نقش اساسی در جلوگیری از عوارض این نوع آریتمی دارد.
درمان آریتمی های قلبی خطرناک به نوع، شدت، علت زمینه ای و شرایط بالینی بیمار بستگی دارد. برخی از این آریتمی ها ممکن است بدون علامت باشند و نیاز به درمان نداشته باشند. اما نوع خطرناک آن ها می تواند منجر به ایست قلبی، سکته مغزی یا مرگ ناگهانی شود و به همین دلیل شناسایی و مدیریت صحیح آن ها بسیار حیاتی است. پزشکان برای کنترل این اختلالات از روش های متنوعی مانند دارودرمانی، تکنیک های مداخله ای و در برخی موارد جراحی یا کاشت دستگاه های پزشکی استفاده می کنند. در ادامه به مهم ترین روش دهای درمان آریتمی های قلبی خطرناک می پردازیم.
یکی از اولین اقدامات درمانی برای کنترل آریتمی های قلبی،پ استفاده از داروهای خاصی است که عملکرد الکتریکی قلب را تنظیم می کنند. این داروها شامل بتابلوکرها (مثل متوپرولول)، بلوک کننده های کانال های کلسیم (مثل وراپامیل)، داروهای ضدآریتمی کلاس ۱ و ۳ (مثل آمیودارون یا فلی کائینید) و داروهای ضد انعقاد خون (مثل وارفارین یا ریواروکسابان) هستند. داروهای ضد انعقاد بیشتر در بیمارانی که در معرض خطر لخته های خونی هستند مانند فیبریلاسیون دهلیزی تجویز می شوند. مصرف این داروها باید زیر نظر دقیق پزشک باشد زیرا تنظیم دوز و بررسی عوارض جانبی آن ها اهمیت حیاتی دارد.
ابلیشن قلبی یکی از روش های مؤثر و کم تهاجمی برای درمان آریتمی هایی است که منبع مشخصی در بافت قلب دارند. در این روش یک لوله نازک (کاتتر) از طریق رگ های خونی وارد قلب شده و امواج رادیوفرکانسی یا سرمای شدید برای سوزاندن یا تخریب سلول های غیرطبیعی تولید کننده آریتمی استفاده می شود. این درمان به ویژه در بیماران مبتلا به تاکی دکاردی فوق بطنی، فلوتر دهلیزی یا برخی انواع تاکی کاردی بطنی مؤثر است. موفقیت بالا و خطرات نسبتاً کم آن باعث شده که بسیاری از بیماران به عنوان درمان دائمی به این روش روی آورند.
در بیمارانی که در معرض خطر ایست قلبی یا فیبریلاسیون بطنی هستند کاشت دستگاه دفیبریلاتور داخلی توصیه می شود. این دستگاه کوچک در زیر پوست قفسه سینه قرار داده می شود و به صورت مداوم ریتم قلب را پایش می کند. در صورت بروز آریتمی خطرناک دستگاه به طور خودکار شوک الکتریکی وارد می کند تا ریتم قلب را به حالت طبیعی بازگرداند. ICD برای بیماران با سابقه نارسایی شدید قلبی، حمله قلبی قبلی یا فیبریلاسیون بطنی نجات یافته بسیار حیاتی است و می تواند از مرگ ناگهانی پیشگیری کند.
برای درمان برادی کاردی (کاهش غیرطبیعی ضربان قلب) ممکن است از ضربان ساز دائمی استفاده شود. این دستگاه ضربان های الکتریکی منظمی به قلب ارسال می کند تا از کاهش بیش ازحد ضربان جلوگیری کند. ضربان سازها معمولاً در زیر پوست قفسه سینه کاشته می شوند. و به وسیله الکترود هایی که به قلب متصل اند کار می کنند. کاشت این دستگاه زندگی بیمار را متحول می کند و به او اجازه فعالیت های روزمره بدون علائم آزاردهنده را می دهد.
در برخی آریتمی ها مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا فلوتر دهلیزی که به درمان دارویی پاسخ نمی دهند. از شوک الکتریکی کنترل شده برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب استفاده می شود. این فرآیند تحت بی حسی کوتاه مدت انجام می شود، و با وارد کردن انرژی الکتریکی به قلب باعث قطع مدار غیرطبیعی شده و ریتم سینوسی قلب بازیابی می شود. این روش معمولاً ایمن و مؤثر است اما نیاز به بررسی و آمادگی قبلی ازجمله مصرف داروهای ضد انعقاد دارد.
در کنار روش های درمانی پزشکی کنترل بیماری های زمینه ای مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری کرونری قلب، پرکاری تیروئید و ترک مصرف دخانیات یا الکل نقش بسیار مهمی در جلوگیری از تشدید آریتمی دارد. همچنین رعایت یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم (با مشورت پزشک)، کاهش استرس، خواب کافی و پرهیز از مصرف کافئین زیاد می تواند در کنترل ریتم قلب مؤثر باشد. اصلاح این عوامل نه تنها احتمال بروز آریتمی را کاهش می دهد بلکه اثرگذاری سایر روش های درمانی را نیز تقویت می کند.
آریتمی قلبی به معنی بی نظمی در ریتم تپش قلب ممکن است در زنان با نشانه هایی متفاوت از مردان ظاهر شود. این تفاوت می تواند ناشی از عوامل هورمونی، ساختار فیزیولوژیکی بدن یا حتی نحوه واکنش سیستم عصبی زنان به استرس و اضطراب باشد.
از آنجایی که برخی علائم آریتمی در زنان ممکن است با مشکلاتی مانند اضطراب، یائسگی یا اختلالات هورمونی اشتباه گرفته شوند. شناسایی دقیق این نشانه ها اهمیت بسیاری دارد. گاهی این علائم به قدری خفیف یا غیر اختصاصی هستند که تشخیص را به تأخیر می اندازند در حالی که آریتمی های خطرناک می توانند بدون هشدار منجر به عوارض جدی شوند. در ادامه به مهم ترین علائم آریتمی قلبی در زنان می پردازیم.
یکی از شایع ترین علائمی که زنان دچار آریتمی تجربه می کنند احساس تپش قلب سریع، کوبنده یا نا منظم است. این حالت ممکن است در حالت استراحت، حین خواب یا هنگام فعالیت بدنی رخ دهد و باعث اضطراب بیشتر در بیمار شود. زنان ممکن است این تپش ها را به صورت جهش یا پرش در قفسه سینه توصیف کنند. گاهی ضربان های نابجا یا فواصل زمانی غیرعادی بین ضربان ها نیز حس می شود که می تواند موجب نگرانی و ناتوانی در ادامه فعالیت های روزمره شود. برخلاف مردان که تپش قلب را بیشتر با فعالیت فیزیکی مرتبط می دانند در زنان این علامت حتی بدون تحریک خاص نیز بروز می کند.
زنان مبتلا به آریتمی اغلب از احساس سبکی سر، عدم تعادل یا سرگیجه شکایت دارند که می تواند به صورت ناگهانی و کوتاه مدت یا مداوم ظاهر شود. این حالت معمولاً به دلیل کاهش جریان خون رسانی کافی به مغز در اثر عملکرد ناهماهنگ قلب اتفاق می افتد. در برخی موارد این علامت ممکن است با تهوع یا تاری دید همراه باشد و موجب زمین خوردن یا حتی غش شود. اهمیت این علامت در زنان دو چندان است زیرا ممکن است با تغییرات هورمونی یا افت فشار خون اشتباه گرفته شود در حالی که می تواند نشانگر یک آریتمی جدی قلبی باشد.
زنان دچار آریتمی گاهی از احساس نفس تنگی به ویژه هنگام فعالیت یا حتی در حالت استراحت شکایت می کنند. این نشانه در مواردی با اضطراب یا حملات پانیک اشتباه گرفته می شود اما منشأ اصلی آن می تواند اختلال در پمپاژ مؤثر قلب به دلیل بی نظمی در ضربان ها باشد. کاهش کارایی قلب در رساندن خون غنی از اکسیژن به بافت ها باعث می شود فرد نتواند به راحتی نفس بکشد. این علامت به ویژه در زنان مسن یا دارای زمینه بیماری قلبی، فشار خون یا دیابت بیشتر دیده می شود و نادیده گرفتن آن می تواند خطرناک باشد.
خستگی مزمن یا احساس بی حالی به ویژه زمانی که ارتباطی با فعالیت های فیزیکی سنگین ندارد می تواند نشانه ای از آریتمی در زنان باشد. در این حالت حتی فعالیت های ساده روزمره مانند بالا رفتن از پله، انجام کارهای خانه یا پیاده روی کوتاه می تواند برای فرد دشوار باشد. این خستگی ناشی از کاهش اثربخشی پمپاژ قلب و اختلال در اکسیژن رسانی کافی به عضلات و مغز است. این علامت اغلب در زنان نادیده گرفته می شود یا به استرس و مشغله های روزانه نسبت داده می شود اما می تواند هشدار مهمی درباره آریتمی نهفته باشد.
اگرچه درد قفسه سینه بیشتر به حمله قلبی نسبت داده می شود اما در برخی از آریتمی ها زنان ممکن است احساس سنگینی، فشار یا درد مبهم در ناحیه قفسه سینه داشته باشند. این درد ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد و معمولاً با تپش قلب یا تنگی نفس همراه است. گاهی اوقات این احساس به بازو، گردن یا پشت نیز منتشر می شود. تشخیص این علامت به ویژه در زنان سخت تر است زیرا معمولاً با علائم گوارشی یا اضطرابی اشتباه گرفته می شود اما باید به عنوان یک هشدار جدی مورد توجه قرار گیرد.
آریتمی قلبی از جمله اختلالات شایع در عملکرد الکتریکی قلب است که می تواند به صورت ضربان های بسیار سریع، بسیار کند یا نامنظم بروز کند. این وضعیت اگر کنترل نشود ممکن است باعث بروز عوارضی مانند سکته مغزی، نارسایی قلبی یا حتی ایست قلبی شود. یکی از اصلی ترین روش های درمان آریتمی استفاده از داروهایی است که به تنظیم ریتم قلب کمک می کنند. این داروها با تأثیر بر کانال های یونی، هدایت الکتریکی و سیستم عصبی خودکار قلب عملکرد قلب را به وضعیت پایدار بازمی گردانند. البته انتخاب نوع دارو و دوز مصرفی کاملاً وابسته به نوع آریتمی، شرایط سلامت بیمار و نظر پزشک متخصص است. در ادامه به مهم ترین داروهای ضد آریتمی اشاره می کنیم.
یکی از قوی ترین داروهای ضد آریتمی که برای کنترل بسیاری از آریتمی های خطرناک از جمله فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی کاردی بطنی استفاده می شود. این دارو روی کانال های پتاسیمی اثر گذاشته و سرعت هدایت ضربان های الکتریکی غیرطبیعی را کاهش می دهد. با وجود اثربخشی بالا آمیودارون ممکن است عوارضی مانند آسیب به تیروئید، ریه، کبد و مشکلات چشمی داشته باشد و به همین دلیل مصرف آن نیاز به پایش دقیق دارد.
این دارو بیشتر برای آریتمی های دهلیزی و بطن ها استفاده می شود و با مهار کانال های سدیمی از هدایت غیرطبیعی ضربان ها جلوگیری می کند. مصرف فلیکناید در بیماران با بیماری ساختاری قلبی توصیه نمی شود و معمولاً برای افرادی مناسب است که ساختار قلب سالمی دارند اما دچار اختلالات الکتریکی هستند.
از خانواده داروهای کلاس IC که عملکردی مشابه فلیکناید دارد. این دارو در درمان آریتمی های دهلیزی مانند فیبریلاسیون دهلیزی مؤثر است. گاهی ممکن است باعث طعم فلزی در دهان یا ایجاد اختلالات گوارشی شود.
ترکیبی از داروی بتابلوکر و ضد آریتمی کلاس III است. سوتالول با مهار کانال پتاسیم و گیرنده های بتا ضربان قلب را کند کرده و ضربان های غیرطبیعی را سرکوب می کند. این دارو به ویژه در پیشگیری از آریتمی های بطنی و فیبریلاسیون دهلیزی کاربرد دارد.
از دسته داروهای بلوک کننده کانال کلسیم هستند که بیشتر در درمان تاکی کاردی های فوق بطنی (مانند SVT) استفاده می شوند. این داروها باعث کند شدن هدایت الکتریکی در گره AV قلب شده و در کنترل ضربان قلب بسیار مؤثرند.
این دارو بیشتر در بیماران مسن یا افرادی که همزمان دچار نارسایی قلبی هستند تجویز می شود. دیگوکسین باعث افزایش قدرت انقباض قلب و کند شدن هدایت در گره AV می شود و به ویژه در کاهش ضربان قلب در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی مؤثر است.
این داروها با مهار گیرنده های بتا ضربان قلب را کند کرده و پاسخ قلب به تحریکات عصبی را کاهش می دهند. برای کنترل ضربان در بسیاری از انواع آریتمی ها از جمله فیبریلاسیون دهلیزی، تاکی کاردی و حتی پس از سکته قلبی استفاده می شوند.
در نهایت باید تأکید کرد که مصرف هر یک از این داروها بدون تشخیص دقیق نوع آریتمی و ارزیابی کامل شرایط بیمار می تواند خطرناک باشد. همچنین بهتر است بدانید که درمان آریتمی قلبی باید در کلینیک قلب و عروق و زیر نظر بهترین فوق تخصص قلب و عروق در تهران انجام شود.